เรามาทำความรู้จัก “พิธีกงเต๊ก” พิธีงานศพจีนกันเถอะ!!!

เครดิตภาพ: https://www.youtube.com/watch?v=XP3l-yNpr4w

“พิธีกงเต๊ก” เป็นพิธีงานศพของชาวจีนที่จัดขึ้นเพื่อทำบุญกุศลให้แก่ผู้ล่วงลับเป็นครั้งสุดท้าย ซึ่งพิธีนี้ถือได้ว่าเป็นพิธีที่สืบทอดและปฏิบัติกันมาตั้งแต่โบราณ แต่น้อยคนนักที่จะทราบถึงเรื่องราว ความเป็นมา และขั้นตอนปฏิบัติที่ถูกต้อง เพื่อให้คุณผู้อ่านทราบเกี่ยวกับ “พิธีกงเต๊ก” นี้กันมากขึ้น เรามาทำความรู้จักกับพิธีนี้กันเถอะ

ความหมายและความเป็นมาของพิธีกงเต๊ก

ความหมายของคำว่า “กงเต๊ก” เกิดจากคำสองคำรวมกัน นั่นคือ คำว่า “กง” ที่แปลว่า “การกระทำ” ส่วนคำว่า “เต๊ก” นั้นแปลว่า “คุณธรรม” เมื่อนำมารวมคำกันแล้วสามารถแปลความได้ว่า “การกระทำที่มีคุณธรรม” ซึ่งหมายถึง การแสดงความเคารพและความกตัญญูกตเวทีของลูกหลานที่มีต่อผู้ล่วงลับด้วยการทำบุญอุทิศส่วนกุศล เพื่อสวดส่งวิญญาณของผู้ล่วงลับไปสู่สรวงสวรรค์นั่นเองค่ะ

สำหรับความเป็นมาของ “พิธีกงเต๊ก” นี้เกิดจากรากฐานของความเชื่อทั้ง 3 ความเชื่อด้วยกัน อันประกอบไปด้วย 2 ศาสนา และ 1 ลัทธิ ได้แก่…

1. ศาสนาพุทธ (นิกายมหายาน) จะเน้นไปที่พระธรรมคำสอนและบทสวดต่าง ๆ แต่จะไม่มีพิธีกรรม

2. ศาสนาเต๋า เน้นไปที่ความสมดุลและพิธีกรรมที่สื่อความหมาย

3. ลัทธิขงจื๊อ เน้นไปที่ของไหว้และการแสดงออกถึงความกตัญญูของลูกหลานที่มีต่อผู้ล่วงลับ

ในปัจจุบันถึงแม้ว่าจะไม่ค่อยมีพิธีกงเต๊กให้เราได้เห็นกันบ่อยนัก เนื่องจากผู้ที่จะรับพิธีกงเต๊กได้นั้นต้องเป็นผู้ที่เสียชีวิตในช่วงอายุ 50 ปีขึ้นไป โดยเสียชีวิตตามธรรมชาติหรือโรคภัยไข้เจ็บ และแต่งงานมีลูกหลานแล้วเท่านั้น แต่งดเว้นการจัดพิธีนี้สำหรับผู้ที่เสียชีวิตก่อนวัยอันควร และเสียชีวิตแบบไม่ปกติอันเกิดจากอุบัติเหตุ ถูกฆาตกรรม หรือฆ่าตัวตาย ส่วนมากการจัดพิธีกงเต๊กนั้นจะมีการนิมนต์พระสงฆ์มาประกอบพิธี หรือจ้างบุคคลธรรมดาที่รับจ้างทำพิธีนี้ก็ได้เช่นกันค่ะ สำหรับพระสงฆ์ที่ประกอบพิธีนี้ในประเทศไทยเป็นคณะสงฆ์นิกายมหายานมีเพียงคณะสงฆ์นิกายจีน (พระจีน) กับคณะสงฆ์อนัมนิกาย (พระญวน) เท่านั้นค่ะ

เครดิตภาพ: http://www.tekkacheemukkhor.com/Festival_kongTek.php

เครื่องแต่งกายของลูกหลานภายในงานพิธีกงเต๊ก

สำหรับ “เครื่องแต่งกายของลูกหลานภายในงานพิธีกงเต๊ก” นั้นจะมีความแตกต่างกันไปค่ะ โดยผู้ที่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับผู้ล่วงลับจะใส่ชุดที่ตัดเย็บด้วยผ้าดิบไว้ด้านในคลุมทับด้วยชุดที่ตัดเย็บจากผ้าปอหรือผ้ากระสอบ หรือที่เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า “หมั่วซ่า” โดยจะมีสีหรือเครื่องหมายที่แสดงถึงความเกี่ยวข้องกับผู้ล่วงลับ ส่วนญาติพี่น้องและหลานคนอื่น ๆ จะแต่งกายด้วยผ้าดิบ ซึ่งเลอหรีดจะอธิบายอย่างละเอียดอีกครั้งในหัวข้อลำดับต่อไปค่ะ

ลำดับขั้นตอนและการปฏิบัติในการประกอบพิธีกงเต๊ก

โดยทั่วไปแล้ว พิธีกงเต๊กจะจัดขึ้นในวันที่ 6 หลังจากสวดอภิธรรมศพตามพิธีงานศพของศาสนาพุทธทั่วไป โดยแบ่งออกเป็น 3 ช่วงเวลาด้วยกัน ได้แก่ แบบทั้งวันทั้งคืนจะเริ่มในช่วงประมาณ 09.00 – 22.00 น., แบบครึ่งวันครึ่งคืน จะเริ่มในช่วงประมาณ 13.00 – 22.00 น. และแบบครึ่งคืน จะเริ่มในช่วงประมาณ 16.00 – 22.00 น. ค่ะ ส่วนการปฏิบัติตามลำดับขั้นตอนในการประกอบพิธีกงเต๊กนั้นจะมีความละเอียดอ่อนมาก เนื่องจากมีความหมายโดยนัยซ่อนอยู่ในทุกขั้นตอน ซึ่งเลอหรีดจะอธิบายอย่างละเอียดในหัวข้อ “ลำดับขั้นตอนและการปฏิบัติในการประกอบพิธีกงเต๊ก” ค่ะ

เครดิตภาพ: https://pantip.com/topic/38079316

พิธีข้ามสะพานกงเต๊ก

“พิธีข้ามสะพานกงเต๊ก” ในพิธีกงเต๊กนั้นเป็นสัญลักษณ์แทนการเดินทางของดวงวิญญาณผู้ล่วงลับที่เดินทางจากภพหนึ่งไปสู่อีกภพหนึ่ง โดยมีลูกหลานนำดวงวิญญาณข้ามสะพานโอฆสงสารไปส่งยังแดนปรโลก เมื่อส่งเสร็จจึงจะเดินทางข้ามสะพานกลับมายังโลกมนุษย์ค่ะ แต่ทุกครั้งที่ข้ามสะพานกงเต๊กจะต้องโยนเหรียญสตางค์ลงไปอ่างน้ำ เพื่อซื้อทางให้แก่ผู้ล่วงลับและตนเองนั่นเองค่ะ

เครดิตภาพ: Facebook “โรงงานกระดาษ – กงเต๊ก”

พิธีถวายเครื่องกระดาษ

“พิธีถวายเครื่องกระดาษ” ในพิธีกงเต๊กนี้จะเป็นการเผากระดาษเงินกระดาษทองให้แก่ผู้ล่วงลับ เพื่อแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที ซึ่งเครื่องกระดาษที่ว่านี้ส่วนมากจะนิยมเผาเฉพาะปัจจัยพื้นฐานการดำรงชีพในปรโลกเท่านั้น อย่างเช่น บ้าน เฟอร์นิเจอร์ หีบเสื้อผ้า เงินทอง คนรับใช้พร้อมตั้งชื่อให้ เป็นต้น โดยอาจจะเผาหลังจากทำพิธีกงเต๊กเสร็จ หรือเผาในวันรุ่งขึ้น พร้อม ๆ กับการฌาปนกิจหรือการเดินทางไปฝังที่ฮวงซุ้ยก็ได้เช่นกันค่ะ

เมื่อเพื่อน ๆ ได้อ่านเรื่องราวต่าง ๆ เกี่ยวกับพิธีกงเต๊ก ซึ่งเป็นพิธีงานศพของชาวจีนอย่างคร่าว ๆ กันแล้ว เลอหรีดหวังว่าเพื่อน ๆ คงจะรู้จักพิธีนี้กันมากขึ้นนะคะ